YALOVA (AA) - Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Ağustos 1929'da verdiği talimatla, ünlü Fransız mimar Henri Prost tarafından planlanan ve baş bahçıvan Pandelli Roketas'ın peyzajını yaptığı, Sağlık Bakanlığı Termal Kaplıca İşletmesi sorumluluğundaki 1 milyon 80 bin metrekarelik arboretum, 96. yılında da ilk günkü ihtişamıyla ziyaretçilerini ağırlıyor.
Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde "şifa merkezi" olarak bilinen termal kaplıcalarının olduğu bölgede kurulan arboretum, atlas sediri, Japon akçaağacı, tüylü palmiye, porsuk ağacı, pavlonianın da aralarında bulunduğu 66 türde 1500'ün üzerinde ağaca ev sahipliği yapıyor.
Ağaçların bakımlarının özenle takip edildiği işletmede kurulu seralar sayesinde fide de üretiliyor.
"Birçok ülkeye özgü ağaçların görülebileceği laboratuvar gibi"Sağlık Bakanlığı Termal Kaplıcaları İşletmesi Müdürü Mehmed Burhan Topsöğüt, AA muhabirine, tesisin, muhafaza orman statüsünde doğayla iç içe bir yer olduğunu söyledi.
Tarihi kaynaklara göre, tesisin bulunduğu alanın makiyle kaplı olduğunu belirten Topsöğüt, Atatürk'ün 1929 yılında bölgeye gelişinin ardından ağaç türlerinin burada yerini almaya başladığını dile getirdi.
Atatürk'ün yabancı büyükelçilere birer mektup yazarak fide istediğini aktaran Topsöğüt, şöyle konuştu:
"Büyükelçiler kendi ülkelerine has ağaç fideleri gönderiyor. Gönderdikleri fidelerle beraber Atatürk burada Türkiye'nin ilk arboretumunun kurulması emrini veriyor. O fideler dikilerek bugünkü değer oluşuyor. Söz konusu fideler neredeyse 100 yaşına geldi. Bugün birçok orman fakültesi öğrencisi, teknik gezi yaparken dünyanın pek çok yerine ait ağaçları burada görebiliyor. Burası ABD'den Çin'e, Arjantin'den Arnavutluk'a kadar birçok ülkeye özgü ağaçların görülebileceği bir laboratuvar gibi."
Topsöğüt, arboretumda Türkiye'de nadir bulunan türlerin de görülebileceğine dikkati çekti.
"Atatürk'ün en sevdiği ortancalar Türkiye'ye Termal'den yayılmıştır"Tesiste kurulan seralarda nadir türlerin çoğaltılmasının yanı sıra bakım ve kontrollerini yürüten peyzaj mimarı Vasfiye Balcı ise öğrencilik döneminde tesise geldiğinde ağaç türlerini görünce çok şaşırdığını ifade etti.
Öğrenci olarak geldiği tesiste şimdi sevdiği işi yapmanın ayrıcalığını yaşadığını anlatan Balcı, "Burada 66 tür bulunuyor. Her birinin belirli dönemlerde budaması, bakımı yapılıyor. Atatürk'ün en sevdiği ortancalar da Türkiye'ye Termal'den yayılmıştır. Burada 320 yaşına yakın 'batı çınarı' adı verilen ağaç var. Aynı zamanda Çınar Kafe'nin içerisindeki doğu çınarı da 270 yaşına yakındır." dedi.
Balcı, tesisteki türlere mümkün olduğunca doğal yöntemlerle bakım yaptıklarını sözlerine ekledi.
Muhabir: Sıtkı Yıldız
