LONDRA (AA) - Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) Enerji ve Yapay Zeka başlıklı özel raporu yayımlandı. Rapor, enerji ve yapay zeka arasında giderek büyüyen ilişkiyi analiz ediyor.
Rapora göre, yapay zekanın gelecek 10 yılda enerji sektörünü dönüştürecek potansiyeli bulunuyor. Ancak bu dönüşüm yaşanırken yapay zeka, veri merkezlerinin elektrik talebini büyük ölçüde artıracak bir itici güç olarak öne çıkıyor.
Veri merkezleri 2024'te 415 teravatsaatle küresel elektrik tüketiminin yüzde 1,5'ini oluştururken, bu tüketimde en büyük payı yüzde 45 ile ABD ve yüzde 25 ile Çin aldı.
Dünya çapında veri merkezlerinin elektrik talebinin gelecek 5 yıl içinde mevcut seviyesine göre yaklaşık yüzde 130 artarak 945 teravatsaate çıkacağı hesaplanıyor. Bu miktar, Japonya'nın bugünkü elektrik tüketiminden biraz daha yüksek bir seviyeye karşılık geliyor.
ABD'de veri merkezlerinin elektrik talebinin 2030'a kadarki toplam elektrik talep artışının yarısını oluşturacağı ve yapay zeka kullanımının artmasıyla, ABD'de veri işlemek için kullanılan elektriğin alüminyum, çelik, çimento ve kimyasallar dahil olmak üzere tüm enerji yoğun sektörlerin toplamından daha fazla elektrik tüketileceği tahmin ediliyor.
Gelişmiş ekonomilerde ise veri merkezlerinin elektrik talebindeki büyümenin yüzde 20'den fazlasını oluşturması bekleniyor.
Veri merkezlerinin elektrik talebini karşılamada yenilenebilir enerji kaynakları ve doğal gazın liderlik edeceği ancak diğer kaynakların da önemli rol oynayacağı öngörülüyor.
Rapora göre, dünyada birçok belirsizlik devam ederken, yapay zekanın hangi hızda benimseneceği, ne kadar üretici olabileceği, verimlilik iyileştirmelerini hangi hızda yapabileceği ve enerji sektöründeki darboğazların çözülüp çözülemeyeceğine ilişkin birçok soru işareti de bulunuyor.
Aynı zamanda, yapay zekanın bazı enerji güvenliği sorunlarını yoğunlaştırabileceği ve kritik minerallere yönelik arz güvenliği endişeleri de öne çıkıyor.
IEA Başkanı Fatih Birol, rapora ilişkin değerlendirmesinde, yapay zekanın bugünkü enerji dünyasının "en büyük hikayelerinden biri" olduğunu belirterek, "Ancak şu ana kadar politika yapıcılar ve piyasalar, yapay zekanın geniş çaplı etkilerini tam olarak anlayacak araçlara sahip değildi." ifadelerini kullandı.
Veri merkezlerinin elektrik talebinin gelecek 5 yılda artacağına dikkati çeken Birol, "Dünya çapında veri merkezlerinden kaynaklanan elektrik talebi gelecek 5 yılda iki kattan fazla artacak ve veri merkezleri 2030'a kadar Japonya'nın tamamının bugün tükettiği kadar elektrik tüketecek. Bu etkiler, bazı ülkelerde özellikle güçlü kalacaktır. Örneğin, ABD'de veri merkezleri elektrik talebindeki artışın neredeyse yarısını, Japonya'da yarısından fazlasını ve Malezya'da beşte birini oluşturacak." bilgisini paylaştı.
Birol, yapay zekanın yükselişiyle çağın en önemli teknolojik devrimlerinden birinin gerçekleştiğini ve enerji sektörünün bu süreçte ön saflarda yer aldığını belirterek, güçlü bir araç olan yapay zekanın nasıl kullanılacağının toplumlara, hükümetlere ve şirketlere bağlı olduğunu sözlerine ekledi.
Muhabir: Nuran Erkul Kaya
