MILAN/ROMA (AA) - 1992-1995 yıllarındaki Bosna Savaşı'nda keskin nişancıların saçtığı dehşet sebebiyle birçok acılı anların yaşandığı Saraybosna kuşatması, yıllar sonra Milano Cumhuriyet Başsavcılığınca açılan bir soruşturmayla yeniden dünya gündemine geldi.
Uluslararası çapta "hafta sonu keskin nişancı turu" ve "savaş turizmi" gibi başlıklarla yankı bulan, bazı İtalyanların "hafta sonu eğlencesi" olarak Sırp keskin nişancılara bugünün değeriyle 80 ila 100 bin avroya karşılık gelen yüksek bir meblağ ödeyerek, Bosnalı sivillere ateş açmasına ilişkin adli makamlara yaptığı şikayetle soruşturma açılmasını sağlayan Gavazzeni, Milano'da AA'ya özel açıklamalarda bulundu.
"Bu konu o dönem aklımda yer etmişti, beni etkilemişti"Gavazzeni, söz konusu "hafta sonu turlarına" sadece İtalyanların katılmadığına dikkati çekerek, "Yugoslavya iç savaşı sırasında, yani 1992 ile 1996 yılları arasında, Batılı zenginler, İtalyanlar, Almanlar, Fransızlar, İngilizler vb. yani istisnasız tüm Batı ülkelerinden insanlar, özellikle Saraybosna'da sivillere ateş etmek için muazzam meblağlar ödüyorlardı." dedi.
Bu konuyu ilk kez 1995'te İtalyan basınında çıkan haberler vasıtasıyla öğrendiğini anlatan Gavazzeni, şunları kaydetti:
"Bu konu o dönem aklımda yer etmişti, beni etkilemişti, ancak bu konuyu araştırabilecek durumda değildim. Ta ki 2022'de 'Saraybosna Safari' belgeseli çıkana kadar. 'Saraybosna Safari'yi görür görmez ki bu belgesel ilk kez bu avcı gruplarını, yani öyle diyelim, ya da keskin nişancıları bir şekilde görmüş veya onlarla karşılaşmış iki kişinin tanıklıklarını içeriyordu. Dolayısıyla hemen belgeselin yönetmeni Miran Zupanic'e yazdım. Ve o noktada araştırmam başladı."
Gavazzeni, söz konusu turlara katılanların nasıl bir profilde olduğu sorusuna şu yanıtı verdi:
"Tipik bir müşteri, çok zengin, köklü, sosyal çevresinde tanınmış, silahları ve avlanmayı kesinlikle seven varlıklı bir profesyonel veya girişimci profilinde. Bu kişiler, elbette para karşılığında hem de çok para karşılığında savaş bölgelerine, eski Yugoslavya'ya götürülüyordu. Özellikle Saraybosna'ya, ama Mostar, Pale ve Srebrenitsa'ya da."
"Herkesi vuruyorlardı"
Gavazzeni, bu tura katılanların, yüksek meblağlar karşılığında Saraybosna'daki sivillere ateş edebildiğini belirterek, "Kimse ayırt edilmiyordu. Yani bir çocuk, bir kız, bir kadın, bir erkek hedef tahtasına konduğunda, hiçbir sakınca yoktu. Herkesi vuruyorlardı. Ve bu kişilerin, elbette onları oraya götüren refakatçileri vardı, çünkü onlara eşlik edenler vardı." ifadelerini kullandı.
Bu turlara kaç kişinin katıldığı sorusuna da Gavezzeni, "Sayı veremiyorum, çünkü (savcılığa) verdiğim sayı zaten oldukça kesin. Bana bu bilgiyi veren kişiye, 'Bu tahmini bir sayı mı?' diye sordum. O da 'Bir iki yanılabilirim, ama bu sayı gerçek.' dedi. Yani elimizde oldukça doğru bir rakam var. Onlarca kişiden değil, çok, çok, çok fazla kişiden söz ediyoruz. Yüzlerce demek yanlış olmaz." yanıtını verdi.
Gavazzeni, şubatta suç duyurusunda bulundu
Konuya dair kendi araştırmalarını tamamladıktan sonra Milano Cumhuriyet Savcılığına şubat ayında 17 sayfalık bir suç duyurusunda bulunduğunu dile getiren Gavazzeni, "Bu suç duyurusu, savcılık tarafından incelendi ve değerlendirildi ki isteseler, dosyayı kapatabilirlerdi ama kapatmadılar. Değerlendirme geçen aya, yani ekime kadar sürdü." dedi.
Gavazzeni, ekim ayında süreci takip eden avukatı Nicola Brigida ile danışmanı eski yargıç Guido Salvini birlikte savcılığa çağrıldıklarını anımsatarak, şunları kaydetti:
"Ekim ayında savcılığa çağrıldık ve Savcı Alessandro Gobbis bize o günden itibaren soruşturmanın açıldığını ve (soruşturmanın) İtalyan Jandarmasının terör ve organize suç (Carabinieri ROS) birimine devredildiğini bildirdi. Aynı gün öğleden sonra, şubat ile ekim arasında bulduğum tüm yeni bilgileri savcılığa gönderdim. Çünkü bu süre içinde başka bulgulara da ulaşmıştım ve bunları şikayet dosyama ekledim."
Bosna Savaşı'nın görünmeyen suçluları keskin nişancılar
Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaş sırasında başkent Saraybosna'da Sırp keskin nişancıların sivilleri hedef aldığına dair 2021 yılında bazı yeni görüntüler ortaya çıkmıştı. Söz konusu görüntüler, Bosnalılara geçmişin acılı günlerini hatırlatmıştı.
Saraybosna, 6 Nisan 1992'de saldırıya uğramıştı. Sırp birlikleri tarafından kuşatılan ve her gün bombalanan kentte 3,5 yıllık kuşatma boyunca 1601'i çocuk olmak üzere 11 bin 541 sivil hayatını kaybetmiş, kentteki tarihi ve kültürel eserler ve altyapı büyük zarar görmüştü.
Muhabir: Barış Seçkin
